Não bạn chỉ có khả năng xử lý 120 bits mỗi giây.

Nếu bạn bị nhồi nhét thông tin quá nhiều, não bộ trở nên quá tải.

Bạn bắt đầu kiệt sức, chán nản, stress và không muốn làm bất cứ điều gì. Bạn đưa ra rất nhiều kế hoạch, mục tiêu nhưng lại không hành động.

Thật tiếc khi tôi phải cảnh báo điều này.

Chúng ta đang bị nô lệ hóa.

Đây không phải là một âm mưu của một nhóm người ngồi trong phòng kín nhằm thao túng thế giới, mà là hệ thống “nền kinh tế chú ý” (Attention Economy) diễn ra một cách tự nhiên với chiều hướng phục vụ lợi ích về mặt kinh tế.

Nếu điều này tiếp tục diễn ra, bạn rơi vào tình trạng mất tự chủ. Trở thành nô lệ được điều khiển bởi các loại dopamine rẻ tiền.

Từ đó dẫn tới các tình trạng:

• Muốn thành công nhưng không thể nào nhấc nổi cái mông lên để làm việc.
• Lo lắng, căng thẳng, và cảm thấy cuộc sống thật vô nghĩa
• Một hình ảnh mà Tiến sĩ Andrew Huberman có nói trong podcast của ông về việc một con chó liên tục đào bới trong vườn. Nó cứ đào bới, đào mới để tìm kiếm thứ gì đó. Và chúng ta thấy nó thật đáng thương, có vẻ nó bị điên loạn. Hành vi liên tục lướt, lướt điện thoại để tìm kiếm dopamine rẻ tiền cũng y hệt như vậy.
• …

Danh sách cứ dài mãi, nhưng tôi không muốn bạn thêm lo lắng vì ngày tận thế.

Thay vào đó, trong mỗi thời kỳ đen tối của lịch sử sẽ có những con người xuất sắc xuất hiện. Họ trở nên miễn nhiễm với tác động tiêu cực của môi trường xung quanh để làm nên những điều khác biệt.

Thời điểm này, sự xao lãng là cái bẫy lớn nhất của thế kỷ 21. Tôi hi vọng, bạn là một trong những con người làm nên điều khác biệt so với số đông ngoài kia.

Trong lá thư này, chúng ta sẽ cùng thảo luận về các chủ đề sau đây (để tìm ra giải pháp):

• Thước đo giá trị của cuộc sống không phải tà tiền, không phải là thời gian. Vậy nó là cái gì?
• Sự xao lãng là cái bẫy của thế kỷ 21 – âm mưu nô lệ tinh thần
• Làm sao để thoát ra khỏi sự xao lãng
• Vươn xa hơn để rơi vào trạng thái siêu tập trung (Flow) để làm những điều không thể

Nào, chúng ta hãy cùng bắt đầu và trở thành những con người khác biệt.

Thước đo giá trị của cuộc sống

Tôi cảm nhận được rằng nếu hiểu được trích dẫn này thì cuộc đời của tôi và cả chúng ta sẽ bắt đầu bước sang trang mới.

Do đó, nó đã liên tục ăn nằm trong tâm trí tôi suốt gần nửa năm qua.

Và bây giờ, tôi đã có lời giải.

Hiểu theo nghĩa đen: Tiền tệ của cuộc sống không phải là tiền. Không phải là thời gian. Mà là sự chú ý.

Hiểu theo sự sâu sắc: Dòng chảy giá trị của cuộc sống không phải là tiền. Không phải là thời gian. Mà là sự chú ý.

Trước tiên, chúng ta cần thống nhất về khái niệm giá trị.

Giá trị là những gì bạn cho là quan trọng với cuộc đời bạn. Bởi vì nó quan trọng với cá nhân bạn nên nó chỉ mang tính tương đối. Một vật có giá trị với người này nhưng vô giá trị với người khác. Ví dụ một người thích sưu tầm tem thì tem cực kỳ có giá trị với họ, nhưng với tôi nó chỉ là giấy lộn không đáng một xu.

Vào vấn đề chính.

Mặc dù tiền có thể mua được sự tự do về mặt thời gian và các công cụ để nâng cao sức khỏe, vun đắp tình cảm mối quan hệ, cải thiện tinh thần. Nhưng nó chỉ ở một mức độ rất thấp. Bạn cứ thử hỏi tỷ phú Phạm Nhật Vượng xem ông ấy có mua thêm được sức khỏe, tuổi thọ không? Chắc chắn là không, dù ông ấy tiền nhiều như núi.

Còn thời gian. Về bản chất nó không hề tạo giá trị. Bạn có 24h, người khác cũng có 24h. Nếu không hành động thì có thêm bao nhiêu thời gian đi nữa bạn cũng không tạo ra giá trị gì cho bản thân cả.

Điều đó có nghĩa là tiền và thời gian không phải hai thứ tạo nên giá trị. Với thầy Thích Minh Tuệ, tiền bạc với ông là vô giá trị. Còn thời gian ông cũng không coi vào đâu.

Còn sự chú ý (sự hiện diện, chú tâm, chánh niệm) chính là dòng chảy của giá trị cho bất kỳ trường hợp nào.

Tôi sẽ lấy ví dụ về bản thân tôi:

Cách đây vài hôm, tôi đang ngồi lướt X. Con trai tôi lại gần tôi và ra hiệu với mong muốn tôi chơi với nó, nhưng vì mải mê lướt nên tôi đã không nói gì. Cậu ta bắt đầu nhảy lên phá phách rồi khóc lóc để gây sự chú ý. Một cách vô thức, tôi tỏ ra cáu kỉnh và nói lớn. Vợ tôi quay sang bảo, nó muốn chơi với anh.

Đó là khoảnh khắc mà tôi hối hận vô cùng.

Tôi đã đánh mất sự chú ý vào khoảnh khắc hiện tại. Thứ mà tôi coi trọng đó là “tình cảm gia đình” bắt đầu tổn hại – giá trị bắt đầu mất.

Điều đó cũng xảy ra tương tự khi bạn học một kỹ năng. Nếu tâm trí của bạn bị xao lãng, bạn không thể hiện diện để chú tâm đến những gì bạn đang học thì kết quả học tập rất tệ.

Hoặc khi bạn làm một công việc, nếu bạn liên tục bị xao lãng bởi thông báo điện thoại thì công việc đó không thể hoàn thành một cách xuất sắc.

Hoặc bạn muốn khởi nghiệp, nhưng mấy cái bọn khốn nạn xung quanh nó cứ bảo “mày không làm được đâu” hoặc suốt ngày chúng nó fomo khiến bạn không thể nào tập trung vào mục tiêu của mình. Bạn đứng núi này trông núi nọ. Cuối cùng, chẳng việc gì ra hồn.

Bạn thấy không?

Với bất kỳ điều gì mà bạn muốn, nếu bạn không chú ý bạn sẽ chẳng có được gì. Nếu bạn chú ý ít, bạn sẽ được ít. Nếu bạn càng hiện diện thì kết quả (giá trị) càng tăng lên.

Chính vì vậy, dòng chảy giá trị trong cuộc sống của bạn chính là sự chú ý.

Nếu bạn đánh mất sự chú ý, bạn sẽ đánh mất giá trị của chính mình.

Xây dựng sự nghiệp chỉ với sự chú ý

Có rất nhiều câu chuyện lớn nhỏ, nhưng tôi muốn lấy một câu chuyện nổi tiếng để bạn dễ hình dung.

Vào đầu thập niên 1900, Samuel Pierpont Langley là một chuyên gia tài năng, giáo sư toán học tại Đại học Harvard. Ông có bạn bè là những người quyền lực nhất trong chính phủ và giới kinh doanh và tập hợp được các bộ óc thiên tài. Sau đó, được đầu tư khoản tiền rất lớn (vào thời bấy giờ) 50,000 usd. Tất cả mọi nguồn lực đều dùng để biến ông thành người lái máy bay đầu tiên trên thế giới.

Nhưng thành công của ông có được như mong đợi?

Cách đó vài trăm dặm, Wilbur và Orville Wright cùng vài người cộng sự cũng đang làm việc trong một cửa hàng xe đạp để chế tạo chiếc máy bay của riêng họ. Trong số họ, không một ai có bằng cao học, thậm chí đại học và cũng không nhận được tiền đầu tư.

Vào ngày 17 tháng 12 năm 1903, lần đầu tiên trong lịch sử, người ta chứng kiến một con người bằng xương bằng thịt “cất cánh”. Đó là anh em nhà Wright chứ không phải người đàn ông được ấn định chắc chắn thành công như báo chí đã khẳng định.

Tại sao lại vậy?

Tôi đã đọc các tài liệu về trường hợp này. Có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân quan trọng nhất là sự hiện diện (chú ý, tập trung, hết mình) trong mọi khoảnh khắc.

Không chỉ là ở bản vẽ lý thuyết. Anh em nhà Wright đã bay thử. Họ đã hiện diện cả tâm trí và cơ thể của mình để nhận thức từng động cơ máy móc, để tinh chỉnh các lỗi xảy ra sau mỗi lần thất bại.

Đó là sự hiện diện về cả Thân, Tâm, Trí để tạo ra điều không thể.

Bạn thấy không?

Chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng sự nghiệp bằng sự chú ý, bằng sự hiện diện chứ không phải bằng tiền.

Hiện nay, gần như tất cả các công cụ và tài nguyên đều miễn phí cho người mới bắt đầu. Bạn chỉ cần đầu tư sự chú ý của mình vào 2 điều sau đây:

1. Học kỹ năng
2. Xây dựng

Kỹ năng cho phép bạn kiếm được tiền từ công việc của mình. Ví dụ như viết lách, nói, thiết kế web, xây dựng phễu, edit video, sử dụng AI, hướng dẫn, đào tạo, khai vấn,…

Xây dựng cho phép bạn có một doanh nghiệp và đạt được tự do. Gồm xây dựng thương hiệu cá nhân, đòn bẩy mạng xã hội, xây dựng mối quan hệ, hệ thống, sản phẩm,…

Bạn càng tập trung thì bạn càng học được nhiều, càng trở nên thành thạo, bạn xây dựng càng nhanh và sớm gặt được thành quả.

Nhưng điều này thật khó thực hiện nếu bạn chưa thoát khỏi cái bẫy.

3 cái bẫy gây ra sự xao lãng khỏi mục tiêu

Mục tiêu của bạn có thể là một gia đình hạnh phúc, một cơ thể khỏe mạnh, và một sự nghiệp bền vững (ít nhất giúp bạn có được tự do).

Nhưng chính sự xao lãng chính là cách bạn bị đánh lạc hướng sự chú ý của bạn khỏi mục tiêu và khiến nó không thể hoàn thành.

Bây giờ, bạn cần phải thoát khỏi nó trước khi làm bất cứ việc gì:

Bẫy 1: Phương tiện truyền thông hiện đại

Các phương tiện truyền thông hiện đại lan truyền virus tâm trí nhanh hơn bao giờ hết.

Họ đánh cắp sự chú ý của bạn bằng các thông tin không hề liên quan tới bạn: drama của người nổi tiếng, tin tức chính trị, chiến tranh loạn lạc, các loại meme…

Điều nguy hiểm nhất là nó gây ra cho bạn sự lo lắng, mệt mỏi vì quá tải thông tin.

Não bạn kích thích quá mức và không thể tập trung vào khoảnh khắc hiện tại: Khi bạn ở bên người thân, khi bạn lắng nghe cơ thể để cải thiện sức khỏe, khi bạn học tập và hoàn thành công việc của mình.

Giờ đây, bạn không thể có đủ sự chú ý để làm điều đó.

Bẫy 2.

Bạn bị gây ảnh hưởng bởi 2 nguồn sau:

Tin tức trên internet

Ảnh hưởng từ mọi người xung quanh

Bạn thử xem mình có một trong những hành vi sau đây không?

(Tôi thì từng bị hết mọi cái 🙁 )

Trì hoãn bận rộn và đa nhiệm: Thay vì tập trung làm một việc lớn quan trọng, bạn lại làm quá nhiều việc nhỏ cùng một lúc để có cảm giác bận rộn, cảm giác mình đang cố gắng. Ví dụ, thay vì viết một bài viết blog dài (đây là việc chính và quan trọng nhất của bạn), thì bạn lại kiểm tra email, lướt web, chỉnh sửa thiết kế, đọc thêm tài liệu,…

Bắt đầu nhiều, nhưng không kết thúc: Bạn hào hứng bắt tay vào làm bất cứ việc nào, nhưng lại không kết thúc nó (để rồi lại chạy theo một việc khác).

Phản xạ vô điều kiện với thông báo: Chỉ một tiếng ting ting là bạy lập tức mở điện thoại để kiểm tra.

Mất kiên nhẫn với mọi thứ: Cái gì bạn cũng muốn nhanh chóng, đặc biệt là muốn kiếm tiền nhanh và làm giàu nhanh.

Nhu cầu lấp đầy mọi khoảng trống: Bạn không thể chịu đựng được sự im lặng và nhàm chán. Cứ mỗi lần ngồi xuống là bạn phải mở cái điện thoại lên tìm cái gì đó để xem, hoặc có ai đó để nhắn tin trò chuyện.

Cảm giác quá tải và lo âu thường trực: Bạn luôn cảm thấy có quá nhiều thứ phải làm, có quá nhiều thông tin phải tiếp thu, nhưng lại không biết bắt đầu từ đâu. Tâm trí bạn giống như kiểu chứa nhiều tab trình duyệt chrome, xáo đi thì tiếc, nhưng giữ lại thì chẳng dùng.

Lắng nghe một cách hời hợt: Khi trò chuyện với ai đó, tâm trí bạn bay lơ lửng ở 9 tầng mây. Bạn à à, ừ ừ nhưng lại không thực sự hiểu được nội dung câu chuyện. Điều này khiến mối quan hệ của bạn bắt đầu đi xuống.

Nếu bạn mắc vài vấn đề trên, xin chia buồn. Bạn đang ở trong một cái bẫy lớn.

Sự xao lãng không chỉ là mất tập trung. Nó còn là một trạng thái suy giảm chất lượng tư duy, bào mòn cảm xúc, làm rạn nứt mối quan hệ và cuối cùng là cướp đi khả năng sống tự chủ của bạn.

Tại sao lại vậy?

Như chúng ta đã cùng nói ở trên, sự chú ý là dòng chảy giá trị.

Họ đang cướp đi sự chú ý của bạn.

Họ đang kiếm tiền dựa trên sự chú ý của bạn.

Để tôi giải thích.

Ví dụ:

Bạn đang xem một quảng cáo, bạn bị thu hút sự chú ý bởi các hình thức marketing. Điều đó khiến bản thân bạn mua một món đồ rồi về không dùng đến – mua chỉ vì cảm thấy hưng phấn thôi.

Để bù lại số tiền đó, bạn bắt đầu đi làm để tạo giá trị.

Cứ như vậy, như vậy giá trị của bạn sẽ bị chuyển qua kẻ cướp sự chú ý của bạn một cách gián tiếp.

Đó chính là cách mà người khác làm giàu thông qua bạn.

Họ không thu hút sự chú ý để giải quyết vấn đề của bạn, mà đơn giản chỉ coi bạn là một công cụ để khai thác một cách gián tiếp mà thôi. Bạn cứ quan sát những người làm lụng vất vả, xong cuối cùng chẳng có một xu nào dính túi thì bạn biết rồi đấy. Kể cả những đồng tiền họ dành dụm dư ra cuối cùng cũng chỉ để chữa bệnh.

Đó chính là nguyên nhân phân bố giàu nghèo quá chênh lệch.

Đáng nhẽ họ giàu lên và bạn cũng phải giàu lên thì mới là mối quan hệ win-win.