Làm thế nào để khiến việc học trở nên gây nghiện như phương tiện truyền thông xã hội | Luis Von Ahn | TED

Description:

Khi nhà công nghệ Luis von Ahn xây dựng nền tảng học ngôn ngữ phổ biến Duolingo, ông đã phải đối mặt với một vấn đề lớn: Liệu một ứng dụng được thiết kế để dạy bạn điều gì đó có thể cạnh tranh với các nền tảng gây nghiện như Instagram và TikTok không? Ông giải thích cách Duolingo khai thác các kỹ thuật tâm lý của phương tiện truyền thông xã hội và trò chơi di động để khiến bạn hứng thú học tập — đồng thời lan tỏa quyền truy cập vào giáo dục trên toàn thế giới.

Transcrip:

Translator: Gia Bảo Nguyễn

—

Thì, tôi đến từ Guatemala. Trân trọng thông báo với toàn thể quý vị là Guatemala nằm đây. (Cười) Nói luôn, đó không phải nơi giam giữ mấy tù nhân. Chỗ đấy là Guantanamo cơ. (Cười) Hai chỗ khác nhau nhé.

Thì, Guatemala nằm ngay dưới Mexico. Và trong con mắt của người Mỹ, đề cập tới cái này một xíu, vì tôi thấy nó cũng hợp lí, trong mắt người Mỹ, nơi này chính là Mexico của Mexico. (Cười) Nó giống việc người Mỹ không thích người Mexico nhập cư bất hợp pháp, Mexico thì lại không thích người Guatemala nhập cư bất hợp pháp. Đó là một quốc gia nhỏ bé hơn.

Là một đất nước khó khăn. Vậy thì tôi có gì để khoe đây, đồ ăn ở đây ngon hơn ở Mexico. (Cười) Guatemala là một quốc gia rất nghèo. Và nhiều người luôn coi việc giáo dục chính là thứ sẽ định nghĩa lại sự bình đẳng giai cấp.

Nhưng với tôi thì khác, nó là thứ sẽ mang đến sự bất bình đẳng. Vì trên thực tế, những người giàu có sẽ có thể tiếp cận với nền giáo dục cao cấp hơn và cứ thế kiếm nhiều tiền hơn. Trong khi đó, những người không có nhiều tiền rất khó có điều kiện để học và cứ thế nghèo thêm.

Điều này là thực trạng ở các nước nghèo. Giả định như, tôi bất ngờ nhận được hệ thống giáo dục như người giàu dù tôi sinh ra vốn không giàu. Đó là do tôi là đứa con duy nhất.

Và người mẹ đơn thân của tôi, đã tích góp tất cả mọi thứ vào việc học của tôi. Điều đó khiến tôi có cơ hội học đại học ở Mỹ và có được tấm bằng tiến sĩ khoa học máy tính.

Cũng bởi những trải nghiệm đó, mà khoảng 10 năm trước, tôi quyết tâm phải làm điều gì đó, một điều sẽ mang lại sự bình đẳng về giáo dục cho tất cả mọi người. Và tiện thể, đó chính xác là điều tôi muốn nói hôm nay, đó là ban phát sự bình đẳng giáo dục cho tất cả mọi người.

Vào cái thời mà tôi còn là tiến sĩ khoa học máy tính tại Đại học Carnegie Mellon, tôi đã quyết thực hiện nó cùng với một sinh viên đang học PhD của tôi, Severin. Đối với tôi mà nói, giáo dục chính là căn nguyên để giải quyết mọi vấn đề.

Nên tôi đã quyết định khởi đầu bằng cách dạy một cái gì đó. Và tôi bắt đầu nghĩ, vậy thì mình nên dạy gì đây? Nên dạy toán chứ? Hai chúng tôi đều yêu toán. Tôi và anh bạn đồng sáng lập, đều yêu toán cả.

Nhưng cuối cùng thì, cả hai đã không dạy toán. Rồi chúng tôi bắt đầu nghĩ tới các môn khác, như khoa học máy tính. Để rồi thì, cái này nghe có vẻ hơi bất ngờ với những ai ở Bắc Mỹ đấy, cuối cùng thì chúng tôi đã chọn được môn học lý tưởng để bắt đầu là dạy ngoại ngữ.

Và để tôi cho bạn biết tại sao. Nhiều lý do lắm. Một trong các lý do là có khá nhiều người cần đến nó. Có khoảng hai tỷ người trên thế giới đang học ngoại ngữ, cả ở trường lẫn ở ngoài trường. Hầu hết những người này đều đang học tiếng Anh. Khoảng 80% trong số họ học tiếng Anh.

Trong cái bản đồ hơi dị này, tất cả nước màu xanh lá là những nước có lượng lớn người đang học tiếng Anh. Và lý do cho điều này là vì tiếng Anh thực sự có thể khiến bạn đổi đời. Ở nhiều nước trên thế giới, việc biết tiếng Anh có thể làm tăng đáng kể thu nhập của bạn.

Và đó cũng là một lý do khiến chúng tôi muốn dạy ngoại ngữ. Là vì bạn có thể kiếm nhiều tiền nhanh chóng nếu bạn biết thêm 1 thứ tiếng, đặc biệt là tiếng Anh. Và đó là khác biệt chính của môn này.

Ví dụ, nếu dạy toán thì sao. việc học toán đơn thuần không thể khiến bạn tăng thêm cơ hội kiếm tiền vì thường học xong toán rồi thì bạn còn phải học lý rồi sau đó làm kĩ sư thì mới kiếm tiền nhiều được.

Trong khi đó, nếu biết ngoại ngữ, dù bạn làm phục vụ, nhưng có tiếng Anh bạn hoàn toàn có thể làm phục vụ khách sạn và kiếm nhiều tiền hơn. Vậy nên, chúng tôi quyết định sẽ bắt đầu từ việc dạy ngoại ngữ.

Chúng tôi cũng đồng thời thuyết phục bản thân rằng cách duy nhất để tiếp cận được nhiều người là dùng đến điện thoại di động, cụ thể là điện thoại thông minh. Nếu xây trường học trên khắp thế giới thì sẽ rất tốn kém.

Mặt khác, đa số người trên thế giới đều dùng smartphone, và xu hướng này chỉ đang tăng lên từng ngày mà thôi. Nên lúc đó cả hai đã quyết định rằng chúng tôi sẽ tạo ra một cách để học ngoại ngữ trên điện thoại qua đó tiếp cận đến tất cả mọi người.

Và chúng tôi gọi nó là Duolingo. Xin cảm ơn. (Vỗ tay) Giờ thì, để có thể tiếp cận được với tất cả mọi người, bất kể giàu nghèo, Duolingo đã sử dụng một loại hình có tên là freemium.

Tức là bạn có thể học bao nhiêu tùy thích mà không cần phải bỏ đồng nào. Nhưng nếu bạn không trả phí, bạn phải xem quảng cáo ở cuối mỗi khóa học. Nếu bạn không thích quảng cáo, bạn có thể trả phí đăng ký để tắt nó đi.

Thành ra là doanh thu chủ yếu của Duolingo đa phần đều đến từ những người trả phí để tắt quảng cáo. Vậy, ai chính là người đã trả phí đăng ký để tắt quảng cáo? Họ chính là những người khá giả từ các nước phát triển như Mỹ và Canada.

Còn những người không trả phí là ai? Họ là người ở các nước nghèo hơn như Brazil, Việt Nam hoặc Guatemala. Điều tôi thích nhất ở loại hình này là nó không khác gì một kiểu phân phối tài sản vì chúng tôi đã khiến người giàu chi tiền cho việc học của người nghèo.

Và tôi thích thế. (Vỗ tay) Với smartphone, chúng tôi có thể tiếp cận đến nhiều người và thậm chí khiến người giàu chi tiền cho mọi thứ. Điều đó thật tuyệt.

Tuy nhiên, trong quá trình truyền tải việc học bằng smartphone, bạn sẽ gặp phải một vấn đề lớn. Đó là smartphone vốn luôn ngập tràn những thứ gây nghiện nhất mà nhân loại từng phát minh.

Là TikTok, Instagram, trò chơi. Thành ra việc truyền tải việc học qua smartphone không khác gì hy vọng mọi người sẽ ăn kiêng, với một cái đùi gà lăn bột luôn được đặt sẵn trên bàn. (Cười)

Nếu bạn muốn truyền tải việc học đến tất cả mọi người, dễ tiếp cận thôi chưa đủ, mà bạn còn cần phải khơi gợi sự khao khát từ người học. Với Duolingo, chúng tôi đã làm được.

Và đỉnh cao của công tác này đó chính là khiến người học cảm thấy như đang chơi game vậy. Đại loại thế. Chúng tôi làm điều đó bằng cách dùng các kỹ thuật tâm lý tương tự như cái cách mà Instagram, TikTok hay game đang dùng để thu hút người dùng, nhưng trong trường hợp này, mục đích của chúng tôi là thu hút họ vào việc học.

Để tôi lấy ví dụ nhé. Một trong các kỹ thuật hiệu quả nhất đó là tạo một chuỗi. Chuỗi ở đây là gì, đó đơn giản chỉ là một cái máy đo nhằm đếm số ngày mà bạn đăng nhập liên tiếp.

Bạn chỉ việc lấy con số đó, và làm nổi bật hóa nó, thì mọi người sẽ luôn quay lại mỗi ngày. Và lý do mọi người quay lại mỗi ngày là vì, chà, nếu họ không trở lại, con số đó sẽ về không và dĩ nhiên chẳng ai muốn bị mất chuỗi cả.

Nó hiệu quả thật. Ở một khía cạnh khác, việc ứng dụng chuỗi thường bị chỉ trích vì chúng khiến bọn trẻ nghiện Snapchat. Nhưng trong trường hợp của một app học tập, chuỗi lại là cách để giữ chân người học mỗi ngày.

Để bạn dễ hình dung về hiệu quả của chuỗi, với Duolingo, chúng tôi có hơn 3 triệu người đang dùng mỗi ngày và có người đã dùng hơn 365 ngày. (Vỗ tay) Tức là họ đã không bỏ lỡ ngày nào trong năm qua cả.

Có một sự thật thú vị về chuỗi. Bạn nghĩ quốc gia nào có chuỗi trung bình dài nhất cho một ứng dụng giáo dục? Đó là Nhật Bản. Không ngạc nhiên lắm. Còn chuỗi ngắn nhất? Là của Châu Mỹ Latinh. (Cười) Nhưng chúng tôi vẫn vui, vui lắm. (Tiếng cười)

Một cơ chế quan trọng không kém để giữ chân người dùng với ứng dụng là thông báo. Dẫu cho, các thông báo spam có thể gây phiền nhiễu, nhưng với một ứng dụng học tập, người ta hẳ

n sẽ muốn có thông báo thúc đẩy việc học, đúng không?

Thực tế, chúng tôi nhận ra rằng nếu không có thông báo, người học có xu hướng rời bỏ ứng dụng. Và đó cũng là một phương pháp thành công.

Như bạn thấy đó, Duolingo đã đạt được thành công bằng việc thực hiện 2 điều. Thứ nhất là khiến việc học ngôn ngữ trở nên vui hơn bằng cách sử dụng các kỹ thuật từ các công ty truyền thông giải trí hàng đầu để thu hút người học.

Thứ hai, giúp người học cảm thấy như đang chơi game, qua các phần thưởng và giải thưởng. Nhưng có một thứ không thể không nhắc đến là việc học ngôn ngữ không chỉ có ý nghĩa về mặt tài chính, mà còn về mặt xã hội nữa.

Khi bạn học một ngôn ngữ mới, bạn có cơ hội được trải nghiệm văn hóa của các quốc gia khác. Nhờ vậy, bạn sẽ có thêm nhiều bạn bè và mở rộng mối quan hệ xã hội của mình.

Việc học ngôn ngữ chính là cách tốt nhất để kết nối với những người từ các nền văn hóa khác nhau và xây dựng những cầu nối nhân ái trên toàn thế giới.

Tôi đã bắt đầu Duolingo từ mong muốn mang lại sự bình đẳng về giáo dục. Và tôi rất vui khi thấy rằng, không chỉ chúng tôi giúp mọi người học ngoại ngữ mà còn giúp họ mở rộng tầm nhìn và hòa nhập với thế giới rộng lớn hơn.

Cảm ơn các bạn đã lắng nghe. (Vỗ tay)

Tiến sĩ Adam Grant

Tiến sĩ Adam Grant là giáo sư tâm lý học tổ chức tại Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania, tác giả bán chạy nhất của năm cuốn sách và là người dẫn chương trình của hai chương trình podcast nổi tiếng.