#041 – 90% thất bại và tầm nhìn cuộc sống

Ít nhất 90% thất bại. Nhưng mọi người đều giấu nó. Sinh viên ra trường thất nghiệp. Nhà đầu tư suy sụp vì bất động sản, chứng khoán, bitcoin lao dốc. Những người kinh doanh không còn manh giáp khi thị trường nhuốm màu đỏ rực.

Họ giống như những người nhìn thấy một chiếc bánh pizza nghi ngút khói, bề mặt phủ phô mai béo ngậy, màu đỏ rực của nước xốt cà chua, hải sản, xúc xích, thịt heo xông khói và mùi thơm tỏa ra vài km. Nó hấp dẫn đám đông. Những người ở xa, với hết sức bình sinh họ vắt chân lên cổ, chạy mất cả dép. Nhưng khi tới nơi, đến cái vỏ hộp để bán đồng nát cũng chẳng còn.

Họ than khóc.

Là ai, ai… đã ăn hết bánh của tôi?

Nhưng họ không bao giờ biết. Trước đó rất lâu, một trong những kẻ hiếm hoi đã nhìn thấy đầu bếp thay vì chiếc Pizza. Anh ấy thấy ông đầu bếp đọc công thức, chuẩn bị nguyên liệu. Anh ấy lặng lẽ di chuyển. Nhưng để di chuyển nhanh hơn và một mình cũng chẳng ăn hết cái bánh. Anh bắt đầu rủ thêm những người có cùng chí hướng gặp được trên đường. Có kẻ cười chê vì mơ mộng hão huyền. Nhưng có người với tâm trí cởi mở, hoặc đơn giản chỉ là tò mò sẽ cùng anh di chuyển tới đích. Khi tới nơi, họ vui vẻ cùng nhau thưởng thức chiếc bánh nóng hổi vừa ra lò.

Đó là hình ảnh minh họa tốt nhất mà tôi vẽ ra để bạn dễ dàng hình dung về sự quan trọng của tầm nhìn trong công việc và cuộc sống. Nếu bạn có tầm nhìn, bạn sẽ đi trước những người khác vài bước và hưởng những hương vị thơm ngon của chiếc bánh pizaa.

Sau đây là các bước để bạn phát triển tầm nhìn của mình.

Bạn cần có một tâm trí cởi mở và tò mò

Hãy như một đứa trẻ. Chúng không phán xét. Không chê bai. Đơn giản là chúng cảm thấy tò mò về những điều mà chúng gặp phải. Chúng đặt câu hỏi cho mọi thứ. “Tại sao mặt trăng không rơi xuống đầu?”. “Tại sao lại phải đi học, rồi đi làm, rồi nghỉ hưu mà không phải là đi chơi, kiếm tiền rồi trải nghiệm?” Người lớn sẽ cho đó là câu hỏi ngớ ngẩn, vì mọi người đều làm thế.

Nhưng đó là những đứa trẻ có tầm nhìn về “tương lai của công việc là vui chơi”.

Mượn tầm nhìn từ người khác

Chú Phạm Nhật Vượng có tầm nhìn. Naval Ravikant, Elon Musk là người có tầm nhìn (cuốn sách khai mở của Elon Musk trở nên vĩ đại là Sự sống vũ trụ và vạn vật). Để có tầm nhìn, họ đều là những người có tư tưởng triết học. Triết học là cái lôi của mọi sự phát triển. Đó là lý do tại sao tôi nghiên cứu triết học nhiều đến vậy. Như Bertrand Russel từng nói:

Khoa học là những gì bạn biết. Triết học là những gì bạn không biết —Bertrand Russel

Những gì bạn sờ được, đếm được, ngửi được thì đó là khoa học. Khoa học là cái thấy rõ và ai cũng thấy được, dễ dàng đưa ra để tranh luận thắng thua. Còn triết học là cái trừu tượng, chỉ ai có một tâm trí cởi mở mới thấy được mà thôi, và kẻ nào dùng triết học đi cãi nhau với khoa học đều là những tên ngốc.

Hãy nhìn vào bản thân mình

Tầm nhìn quá xa cũng là một trở ngại. Khi bạn mượn tầm nhìn của những con người vĩ đại, nếu bạn không biết kéo nó lại với thực tế của mình, tôi cam đoan rằng lúc lấy được bánh pizza cũng là lúc bạn không còn răng để nhai nó.

“Tầm nhìn của bạn sẽ trở nên rõ ràng chỉ khi bạn có thể nhìn vào trái tim mình. Ai nhìn ra bên ngoài, thì mơ; ai nhìn vào bên trong, thì thức tỉnh.”
― CG Jung

Để làm được điều đó, bạn cần sáng tạo. Sáng tạo là sự giao thoa giữa kiến thức bạn học được và cuộc sống hiện tại của bạn. Cuộc sống hiện tại bao gồm: mong muốn khát khao của bạn, tiền trong túi bạn có bao nhiêu, địa vị của bạn trong xã hội, mối quan hệ bạn sở hữu, công việc bạn đang làm, kỹ năng bạn thành thục… – chúng ta gọi chung là nguồn lực.

Đó là lý do tại sao trong các bài viết trước tôi luôn khuyên bạn phải hiểu “vị trí” của mình, và tìm người có cùng hoàn cảnh, cùng nhân dạng để học hỏi.

Hãy viết để giải quyết vấn đề

Tôi không cho rằng nói là tốt.

Trong trường hợp này, nói không có nhiều lợi ích bằng viết. Khi viết, bạn có thể tạm dừng, suy ngẫm, xét xét, sửa chữa… Đó là cách bạn loại bỏ những hạt sạn trong tầm nhìn của mình.

Và khuôn khổ viết tác động (thuộc kỹ thuật viết hiện đại) là thứ tôi tự hào nhất khi tìm ra và phát triển nó. Nó giúp bạn kết nối với những vấn đề hiện tại bằng khuôn khổ bạn bè (friend), cho bạn hào hứng với động lực về mục tiêu (motivation), cho bạn lý trí bằng cách tự giáo dục chính mình (education), tạo ra các bước rõ ràng để bạn bắt đầu hành động (Coach).

Chỉ có hành động, chỉ có di chuyển thì bạn mới tiến được gần tới chiếc bánh pizza. Không có cách nào khác. Và để đi nhanh hơn bạn cần rủ thêm đồng đội của mình.

Hãy sử dụng khuôn khổ viết tác động để giải quyết các vấn đề hiện tại cho chính bản thân mình trước. Khi bạn giúp đỡ được chính mình, bạn mới có thể giúp được người khác (bạn không thể giải quyết các vấn đề mà bạn tưởng tượng ra).

Quan trọng hơn nữa, giải quyết các vấn đề ở hiện tại giống như bạn phát quang gai góc, bụi rậm che mắt bạn. Khi mọi thứ trở nên quang đãng, tầm nhìn trở nên rộng mở. Tập trung vào hiện tại sẽ mở ra tương lai.

Thực hiện hóa tầm nhìn

Khi có tầm nhìn của mình, điều quan trọng nhất là kiên định với nó. Bạn phải sẵn sàng làm công việc hiện tại với mức thu nhập vừa đủ để dành thêm thời gian xây dựng tầm nhìn của mình.

Để đi nhanh hơn, bạn cần có đồng đội. Bạn cần chiến thắng sự ích kỷ bên trong mình, chia sẻ nó với người khác. Khi bạn chia sẻ với 10 người:

• Nếu cả 10 người ủng hộ thì đó là tầm nhìn rác rưởi, tốt nhất hãy bỏ nó đi.

• Nếu cả 10 người bác bỏ thì nghĩa là tầm nhìn quá xa thực tế, hãy tạm dừng chờ thời cơ.

• Nếu 8 người chê bai, cười vào mặt bạn, còn 2 người gật gù đồng ý. Tuyệt vời. Đó là lúc bạn bắt đầu hành động quyết liệt để thực hiện hóa tầm nhìn của mình.

Chúc bạn thành công!

Tác giả: Đỗ Đức Thông